Kaapverdische Volksverhalen: Hekserij
31 oktober 2019
(Disclaimer: het daadwerkelijk uitvoeren van de handelingen, zoals beschreven in deze post, zijn geheel op eigen risico. Bruxas en fiticeras worden niet bepaald blij als zij ontmaskerd worden. Niemand anders dan jijzelf is aansprakelijk voor de gevolgen)
Het is Halloween! Een blogpost over bruxaria
en fiticera
is dan wel zo gepast. Cabo Verde kent veel volksverhalen over bruxas, feitiçeira
en maçonaria. Verhalen die graag op late zomeravonden, terwijl de zon ondergaat en onder het genot van een heerlijk drankje verteld worden om anderen de stuipen op het lijf te jagen. Om je goed voor te bereiden voor alle feitiçeras
van vandaag, volgen hier wat tips en tricks volgens Kaapverdische tradities.
Wat is een fiticera?
Fiticeras
staan bekend als vliegende lichten, een soort fakkels, die verschijnen als de zon ondergaat (Fogo, Brava, Santiago, São Nicolau). Zij betreden vaak het lichaam van zwarte katten (Fogo, Brava, Santo Antão). Volgens Kaapverdische volksverhalen zijn brux
of fiticeras
zijn altijd vrouwen. Een jonge fiticera
heeft weinig kennis, een oudere daarentegen weet teveel. De kracht van fiticera
wordt binnen de familie overgedragen aan de uitverkorene dochters. Naarmate een fiticera
ouder wordt, verandert haar titel in bruxa. Bruxas
hebben jarenlang ervaring opgedaan en doen de gewone mens niet meer zoveel kwaad. Zij leiden de jonge fiticeras
op (Fogo).
Hoe herken je bruxas
en fiticeras?
Bruxas
en fiticeras
herken je op verschillende manieren. Vermoed je dat een bruxa
of fiticera
bij je op bezoek is, steek dan op het moment dat je gasten bij je thuis zijn een schaar of naald in de deur. Zolang je deze niet verwijderd, zal iedereen vertrekken maar de bruxa
of fiticera
blijven hangen. Je hebt haar dan letterlijk vastgenageld in huis (Fogo).Een tweede optie is om een glas, beker, mok of stoel ondersteboven te keren waarvan je weet dat de persoon het eerder heeft aangeraakt. Als het echt een fiticera
is, wordt zij hierdoor vastgebonden aan je huis. Zij zal meerdere keren afscheid nemen, maar niet vertrekken totdat het object weer op de juiste manier staat. Het kan zelf zo zijn dat zij je vraagt om het voorwerp weer recht te zetten. (Santo Antão, São Nicolau).
Hoe weer je een fiticera
af?
Misschien denk je nu 'allemaal leuk en aardig, maar ik heb ze liever niet in mijn buurt'. Volgens de volksverhalen in Brava, Fogo en São Nicolau kan je fiticeras
afschrikken door geregeld een wat arruda
(wijnruittakjes) op te branden in huis. Fiticeras
hebben een hekel aan de geur en zullen zelfs als zij je huis betreden, snel vertrekken.
Maar pas op! Als iemand geen fiticera
is, kunnen de bovenstaande pogingen om een fiticera of bruxa te ontmasker als een belediging beschouwd worden. Misschien dat diegene dan juist een fiticera op je afstuurt.....
Het genezen van een slachtoffer
Fiticeras
staan bekend om het boze oog. Daarnaast kan de geest van fiticeras
het lichaam van een ander binnendringen. Heb je het idee dat iemand slachtoffer is van fiticera? Zo genees je iemand snel van een vloek van een fiticera:
1. Verbrand een kledingstuk onder zijn of haar neus en de fiticera
zal verdreven worden (Fogo);
2. Verbrand zwart schapenwol onder de neus van het slachtoffer om de fiticera weg te jagen (São Nicolau);
3. Knip een stuk van het oor van het slachtoffer af. Dit zal de fiticera letterlijk van het lichaam 'knippen' (Brava);
Niet alleen mensen, maar ook dieren kunnen bezeten worden. Koeien geven dan, bijvoorbeeld geen melk en varkens worden wild. Het zwepen van de dieren met wijnstokken, zal de fiticera
doen verdwijnen (Fogo, Brava).
Als deze vormen van genezing geen succes hebben, raad ik je aan het slachtoffer bij de curador – de medicijnman – langs te brengen. Hij zal in zijn geest naar de bijeenkomst van de fiticeras
reizen om te horen hoe zij de slachtoffers’ geest in eerste instantie verwond hebben. Net als een fiticera kan de curador
lichamen betreden en werken met zwarte magie. Alleen gebruikt hij zijn krachten, in tegenstelling tot de fiticera,
juist om mensen te helen.
Stay safe everyone & Happy Halloween!