#1 De Bezetting: Fogo
nov 03, 2018
Het eiland Fogo, toentertijd São Filipe, was het tweede eiland dat bewoond werd. Vanwege de actieve vulkaan bezit het eiland tot de dag van vandaag veel vruchtbaar grond. Dat, in combinatie met de nabijheid van het eerste bezette eiland, Santiago, maakte Fogo aantrekkelijk voor de 'nieuwe' bewoners.
São Filipe
De naam São Filipe is al vroeg terug te vinden in de Kaapverdische geschiedenis. Op 13 december 1460 werd het eiland genoemd in een Carta Régia dat verslag deed over de archipel. Het moment dat bewoners zich vestigden op São Filipe is daarentegen moeilijker te benoemen. Er zijn verschillende documenten die door verschillende historici worden onderbouwd waardoor daar geen duidelijk antwoord op te vinden is. Hoogstwaarschijnlijk is São Filipe nog in dezelfde eeuw als het eiland Santiago verkend. In 1493 kreeg São Filipe de autonome rechten van een kapiteinschap onder leiding van Fernão Gomes. Het eiland won in de zestiende eeuw aan populariteit. Europeanen (voornamelijk Portugezen, Spanjaarden en Italianen) en Afrikanen van de kust van Guinee trokken in groten getale naar het eiland. São Filipe werd een van de belangrijkste steden van Cabo Verde tot midden 16e eeuw.
De naam São Filipe is al vroeg terug te vinden in de Kaapverdische geschiedenis. Op 13 december 1460 werd het eiland genoemd in een Carta Régia dat verslag deed over de archipel. Het moment dat bewoners zich vestigden op São Filipe is daarentegen moeilijker te benoemen. Er zijn verschillende documenten die door verschillende historici worden onderbouwd waardoor daar geen duidelijk antwoord op te vinden is. Hoogstwaarschijnlijk is São Filipe nog in dezelfde eeuw als het eiland Santiago verkend. In 1493 kreeg São Filipe de autonome rechten van een kapiteinschap onder leiding van Fernão Gomes. Het eiland won in de zestiende eeuw aan populariteit. Europeanen (voornamelijk Portugezen, Spanjaarden en Italianen) en Afrikanen van de kust van Guinee trokken in groten getale naar het eiland. São Filipe werd een van de belangrijkste steden van Cabo Verde tot midden 16e eeuw.
Katoenplantages
Maar waarom werd São Filipe zo populair? In 1528 werd de kapiteinschap overgedragen van Fernão Gomes naar de graaf van Penela, Dom Afonso de Vasconcelos e Menezes. De graaf van Penela kreeg de opdracht om de lege lappen grond op São Filipe vol te zaaien met katoen. De vruchtbare grond van São Filipe zorgde voor een hogere katoenproductie dan het eiland Santiago. Deze productie werd behalve voor de export ook ingezet voor de productie van panos-de-terra. Dit zijn handgeweven doeken, vergelijkbaar met doeken van het vasteland van Afrika, maar met kenmerkende patronen van de archipel. Het waren de tot slaafgemaakte Afrikanen die de techniek om panos-de-terra te weven volledig eigen maakten. De panos-de-terra dienden voor eigen gebruik, maar werden ook geëxporteerd naar het vasteland om verkocht te worden en in gebruik genomen door de geestelijken op de eilanden. De tot slaafgemaakte mensen werden zo de drijvende kracht achter de landbouweconomie van São Filipe.
Extreme droogte & vulkaanuitbarstingen
Maar toen sloeg alles om. Van 1609 tot 1611 braken drie helse jaren van droogte uit. Planten droogden uit en het vee stierf. Honger, meerdere plagen en ziekten waren het gevolg. De drie jaren leidde tot veel sterfgevallen op het eiland. De overlevenden wisten zich hier doorheen te slaan en bouwden de stad en het eiland weer op. Het was de vulkaanuitbarsting in 1680 die de bewoners uiteindelijk deed vluchten. De vulkaanuitbarsting met aardbeving was zo heftig dat een groot deel van de bevolking besloot te verhuizen. Zij vertrokken naar het eiland Brava, het eiland van de bevrijde tot slaafgemaakte Afrikanen.